OSMANLI İMPARATORLUĞU'NUN DOĞU VE GÜNEY BÖLGELERİNDE EĞİTİM ŞEMSİYESİ ALTINDA AMERİKAN BOARD CEMİYETİNİN MİSYONERLİK FAALİYETLERİ

Misyonerlik kelimesi, Latince "missio" kelimesinden türemiştir. İngilizce ve Fransızcaya "mission" şeklinde geçmiştir. En yaygın özel anlama göre misyon, İncil'i Hıristiyan olmamış halklara yaymaktır. Bu bağlamda misyoner “missioner”, yetkili, görevli, kendisini bir fikrin yayılmasına adamış kimse demektir. Amerika, büyük devlet olabilmek için yeni benimsediği dış politika ilkelerini çiğnemeden tacirlerini misyonerlerini kullanarak Osmanlı İmparatorluğu’nu içten fethetme girişimlerine başlamıştır. Amerikan Board Cemiyeti, misyonerlik faaliyetleri alan topluma kolay nüfuz edilebilecek olan eğitim sahası seçilmiştir. Cemiyeti topraklarında yapılanmaya gitmiş yapılar inşaat etmek amacıyla devletten arsa, arazi bina almak resmî girişimler başlatmıştır. Devletinin önemli bölgelerinde değerli mülkler edinmeye mülklerde açtığı okullarda faaliyetlerine Devleti faaliyet gösteren takip edilen ders programları derslerde okutulan kitaplarla farklı ırk millîyetlerden öğrencilere hürriyet fikirlerini aşılamaya, onların millî şuurlarını uyandırmaya çalışmıştır. Örneğin Bebek Koleji, Pera erkek kız okullarının programlarında, Ermenice, Ermeni edebiyatı dersleri vardır. Misyoner okullarında benzer şekilde Rumca de verilmiştir. okullardan mezun öğrenciler ise kendi mensubu oldukları topluluklarda bağımsızlık halk arasında yaymaya başlamışlardır. Bulgaristan’ın kurucu adamlarının Robert Kolejinde görmesi bu malumatı desteklemektedir. Aynı Arap millîyetçiliğini yöneten idareciler Suriye Protestan yetiştirilmiştir.